خلاصه کتاب علم قضاوت در اسلام از دیدگاه کتاب و سنت

قضاوت از دیدگاه کتاب و سنّت، که حکمی است عادلانه، میان طرفین یا اطراف دعوی، از پر مسؤولیت ‌ترین منصب‌ ها به ‌ویژه در دولتِ با سعادت اسلامی است، و رهبر فقیه مسلمین هم در هر زمانی همین منصب را، در صورت فقیه ‌تر و پرهیزکارتر بودنش در رده‌ی بالاتر دارا است که قضاوتش در سطح همه ‌ی امت اسلام می باشد.

«علم قضاوت در اسلام(از دیدگاه کتاب و سنت)» نوشته آیت‌الله دکتر محمد صادقی تهرانی است.

حکومت و قضاوت از یک معنی و احیانا دارای یک معنی است، جز آن‌که حکومت، بیشتر در رهبری کل امت است، و قضاوت در حکم میانِ افراد امت می‌باشد، گرچه قضاوت هم احیانا به‌همان معنای وسیع حکومت آمده است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

حکومت و قضاوت در نخستین مرتبه و مرحله در اختصاص «اللّه» است، و پیغمبران، امامان و فقیهان به‌ترتیبِ درجات و شایستگی‌ها نمایندگان «اللّه» اند درین دو مقام ویژهٔ الهی.

قضاوت الهی، هر دو جهان تکلیف و پاداش را شامل است که «إنَّ رَبَّک یقْضی بَینَهُمْ بِحُکمه وَ هُوَ الْعزیرُ العلیمُ» (۲۷:۷۸) و «إن ربک یقضی بینهم یوم القیامه فیما کانوا فیه یختلفون» (۱۰:۹۳)، در آیهٔ اول، قضاوت خدای عزیز حکیم شامل هر دو جهان است، و در آیهٔ بعد برای جهان آخرت، و در هر صورت قضاوت بحق و شایستگی همه جانبه در همهٔ مراحل و موارد در اختصاص «اللّه» است که «واللّه‌ُ یقْضی بِالْحَقَّ والّذینَ یدْعُونَ مِنْ دَونه لا یقْضونَ بِشَی‌ءِ» (۴۰:۲۰) و خدا به‌حق قضاوت می‌کند و کسانی که از غیرِ خدا می‌خواهند و یا غیر از او را می‌خوانند، به‌چیزی از حق قضاوت نمی‌کنند (به‌پشیزی نمی‌ارزند). و